Việc cúng lạy là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và đức tin vào Phật pháp. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách cúng lạy đúng nghi thức cho người cư sĩ tại gia, bao gồm các bài cúng, nghi thức và những lưu ý cần thiết.
Cúng Ông Bà:
Trước bàn thờ ông bà, cầm hương, xá ba xá, quỳ xuống chắp tay đưa lên trán, thành tâm khấn nguyện:
Cúi kính dưng hương trước Cửu Huyền,
Cầu trên Thất Tổ chứng lòng thiềng.
Nay con tỉnh ngộ quy y Phật,
Chỉ dốc tu hiền tạo phước duyên.
Cắm hương xong, đứng thẳng, chắp tay vào ngực đọc tiếp:
Cúi đầu lạy tạ Tổ Tông,
Báo ơn sanh dưỡng dày công nhọc nhằn.
Rày con xin giữ Đạo hằng,
Tu cầu Tông Tổ siêu thăng Phật đài.
Nguyện làm cho đẹp mặt mày,
Thoát nơi khổ hải Liên đài được lên.
Mong nhờ Đức Cả bề trên,
Độ con yên ổn vững bền cội tu.
(Lạy 4 lạy)
Cúng Phật:
Trước bàn thờ Phật, cầm hương, xá ba xá, quỳ xuống chắp tay đưa lên trán đọc bài Quy Y:
Nam mô Ta Bà Giáo Chủ Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (tam niệm).
Nam Mô Thập Phương Phật.
Nam Mô Thập Phương Pháp.
Nam Mô Thập Phương Tăng.
Nam Mô Phật Tổ, Phật Thầy, Quan Thượng Đẳng Đại thần, chư quan cựu thần, chư vị Sơn Thần, chư vị Năm Non Bảy Núi, cảm ứng chứng minh, nay con nguyện cải hối, ăn năn, làm lành lánh dữ, quy y theo mấy Ngài, tu hiền theo Phật Đạo.
Cắm hương, lạy 4 lạy hoặc đứng thẳng, chắp tay vào ngực đọc tiếp:
Nam mô Tây Phương Cực Lạc thế giới Đại từ Đại bi phổ độ chúng sanh A Di Đà Phật.
Nam mô nhất nguyện cầu: Thiên Hoàng, Địa Hoàng, Nhân Hoàng, Liên Hoa hải hội, thượng Phật từ bi, Phật vương độ chúng, thế giới bình an.
Nam mô nhị nguyện cầu: Cửu huyền Thất tổ Tịnh độ siêu sanh.
Nam mô tam nguyện cầu: Phụ mẫu tại đường tăng long phước thọ, phụ mẫu quá khứ trực vãng Tây phương.
Nam mô tứ nguyện cầu: Bá tánh vạn dân từ tâm bác ái, giải thoát mê ly.
Nam mô ngũ nguyện cầu: Phật Tổ, Phật Thầy từ bi xá tội đệ tử tiêu tai tịnh sự, trí huệ thông minh, giai đắc đạo quả.
Lạy 4 lạy rồi xá: 1 xá chính giữa niệm “Nam Mô A Di Đà Phật”, 1 xá bên trái niệm “Nam Mô Đại Thế Chí Bồ Tát”, 1 xá bên phải niệm “Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát”.
Cúng Bàn Thông Thiên:
Sau khi cúng Phật, ra bàn Thông Thiên cầu nguyện 4 hướng (lấy bàn Thông Thiên làm hướng chính) trước mặt, sau lưng, hai bên vai. Hướng chính đọc bài Quy Y, ba hướng kia đọc bài Tây Phương Ngũ Nguyện. (Mỗi hướng đọc rồi lạy 4 lạy).
Niệm Phật:
Sau khi cúng xong, có thể ngồi bán già thẳng lưng niệm “Nam Mô A Di Đà Phật” hoặc niệm danh hiệu đầy đủ của Phật A Di Đà. Niệm nhiều hay ít tùy theo sức mình. Khi cầu nguyện và niệm Phật chỉ cần niệm trong tâm. “Nam Mô A Di Đà Phật” sáu chữ, đi, đứng, nằm, ngồi, rán niệm chớ quên, không đợi gì thời khắc.
Khi Ăn Cơm:
Mỗi khi ăn cơm, dù chỉ với mắm muối, cũng nên vái Cửu Huyền, Thất Tổ, ông bà, cha mẹ quá vãng về ăn cùng để tỏ lòng hiếu thảo.
Ăn Chay:
Ngày đơm quảy, cúng những gì có thể. Ăn chay ngày 14, 15, 29, 30 âm lịch, tháng thiếu ngày 29 và mồng 1. Có nhang thì đốt, không có thì nguyện trong tâm. Hàng năm, ngày 29, 30 và mồng 1 Tết phải ăn chay và cúng chay. Mồng 2 cúng gì cũng được. Mồng 3 ra mắt, không nên sát sanh mà cúng tế, chỉ dùng hoa.
Xe ba gác chuyển đồ, chở hàng tại khu vực Mỹ Đình
Đi Xa Nhà:
Đi làm ruộng đến giờ cúng, nhìn về hướng Tây nguyện rồi xá 4 hướng. Đi xa nhà thì nguyện tưởng trong tâm.
Lưu ý: Khi cầu nguyện nếu không thể lạy được thì xá 3 xá. Lạy đứng hay lạy quỳ tùy theo sức khỏe.
Kết luận: Cúng lạy là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những hướng dẫn hữu ích để bạn thực hiện nghi thức cúng lạy đúng cách, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và đức tin vào Phật pháp.